Zwangerschap
Tijdens de zwangerschap wordt het bindweefsel onder invloed van hormonen zwakker. De steunfunctie van het bekken en soms ook de sluitfunctie van de bekkenbodem zijn verminderd. Door deze hormonale veranderingen en door de toegenomen buikomvang nemen ook de bekkenbodem en buikspieren in kracht af. Daarnaast drukken de baarmoeder en het nog ongeboren kind op de bekkenbodem. Dit alles geeft een enorme belasting op het bekken en de bekkenbodem. Deze belasting en de krachtsvermindering van spieren kunnen bij zwangere dames pijnklachten veroorzaken in de lage rug, bil, liezen en of schaambeen. dit proces is normaal maar kan forse hinderlijke en beperkende klachten geven. Zwangerschapshormonen zorgen voor het soepel worden van de gewrichten en gewrichtsbanden van onder andere het bekken. Het soepel worden is noodzakelijk, de baby moet immers door het bekken het geboortekanaal te verlaten. Helaas is uit onderzoek nog niet duidelijk geworden, waarom de ene zwangere dame pijn ervaart tijdens het “versoepelingsproces” en waarom de andere niet. 50% van de zwangere vrouwen heeft nooit bekkenklachten, 40% af en toe en 10% ervaart zoveel bekkenpijn door de bekkeninstabiliteit ( ver-soepelingsproces) dat ze in hun algemeen dagelijks leven worden beperkt. De beperkingen ondervinden de zwangere vrouwen vooral met traplopen, aankleden, omdraaien in bed, wandelen, (stil) staan, en opstaan vanuit zit. De pijn kan ervaren worden aan het schaambeen, heupen, stuitje, liezen, billen en lage onderrug.Het is ook mogelijk dat de bekkenpijn zich pas na de bevalling ontwikkeld. Vaak hangt dat samen met een gecompliceerde bevalling.
Diastase
De rechte buikspieren verlopen verticaal van het borstbeen tot het schaambot. Tussen de rechte spieren loopt een peesblad. Dit peesblad is normaal gesproken smal. Ruimte tussen je rechte buikspieren van meer dan 2 cm door het uitrekken van de peesplaat noemen we diastase. De zwangerschap is de meest voorkomend gebeurtenis is waarbij een diastase ontstaat. Tijdens de zwangerschap wijken de rechte buikspieren,ongeveer 2-2,5 cm door rek en onder invloed van zwangerschapshormonen, dit is een normaal verschijnsel. Alle zwangeren hebben in het laatste trimester van de zwangerschap een diastase. Deze herstelt normaal gesproken binnen een jaar na de bevalling, het grootste herstel vindt plaats in de eerste 6 maanden. Het niet herstellen van de diastase kan veel klachten geven, met name aanhoudende rug en bekkenklachten.
Met echografie kan worden bezien hoe breed de diastase is . Vervolgens kunnen training en adviezen het herstel bevorderen en ondersteunen.
Na de bevalling
Het merendeel van de klachten die tijdens zwangerschap of na de bevalling zijn ontstaan verdwijnen in de eerste 6 weken. Bij ca 15 % van de vrouwen blijft ook na deze 6 weken de last aanhouden. Deze klachten zijn vaak goed te verbeteren door oefeningen en adviezen . De meest voorkomende klachten zijn:
- Pijnklachten in schaambot, liezen en of lage rug
- Plasproblemen
- Ontlastingsproblemen
- Verzakkingsklachten
- Gemeenschapsklachten
- Diastase
- Pijn bij het litteken
Post partumconsult
Het postpartumconsult is er voor iedere vrouw die bevallen is en haar herstel wil bespreken of optimaliseren. Er zijn factoren die een rol spelen in de kans op het ontwikkelen van incontinentie of verzakkingsklachten in de toekomst. Mocht je deze risicofactoren herkennen dan is het zeker zinvol om langs te komen. Bijvoorbeeld:
- Een langdurige uitdrijving (persfase > 2 uur)
- Een vacuümverlossing
- Een (sub)totaal ruptuur
- hoog geboortegewicht baby > 4000 g.
Daarnaast zijn vrouwen die al bekkenbodemklachten hadden en vrouwen bij wie bekkenbodemklachten in de familie zitten in het nadeel. Ook vrouwen die overgewicht hebben, roken of veel fysiek zwaar werk hebben een verhoogd risico. Bij aanwezigheid van risicofactoren is het verstandig om de de functie van de bekkenbodem zoveel mogelijk te optimaliseren en te weten waar je rekening mee kan houden. Niet alleen voor het moment, maar ook voor de toekomst.